Bóle brzucha
Bóle brzucha
Dzieci z obrażeniami wielonarządowymi i wielomiejscowymi oraz pęknięciem śledziony zgłaszały ból brzucha i ból w innych okolicach ciała. Ból brzucha występował w każdym przypadku, zaś ból innych okolic u pięciu pacjentów.
Analizując bóle brzucha wyodrębniliśmy: ból w okolicy śledziony, ból w śródbrzuszu oraz rozlaną bolesność jamy brzusznej. Na ból w okolicy śledziony skarżyło się 3 dzieci. U pozostałych 3 pacjentów bóle brzucha były prawdopodobnie zamaskowane przez duże dolegliwości ze strony innych uszkodzonych narządów. Dotyczyło to 2 chorych z obrażeniami klatki piersiowej i silnym bólem lewej jej połowy oraz jednego z licznymi złamaniami kości, ranami narządów płciowych oraz krwiakami zaotrzewnowymi.
Bóle w okolicy śródbrzusza podawało 2 dzieci. Można je było wiązać z pęknięciem śledziony oraz w jednym przypadku ze stłuczeniem trzustki, a w drugim z krwiakami zaotrzewnowymi.
Rozlaną bolesność całej jamy brzusznej zgłaszało 4 naszych chorych. Była ona miernie nasilona i współistniała w jednym przypadku z intensywnym bólem okolicy śledziony, a w drugim z bólem okolicy łonowej. Rozlaną bolesność brzucha u dwóch chorych należało wiązać z pęknięciem śledziony i wątroby, u trzeciego z pęknięciem śledziony i krwiakami zaotrzewnowymi oraz u czwartego wyłącznie z pęknięciem śledziony.
Rozlana bolesność jamy brzusznej, jak również lokalizacja bólu poza okolicą śledziony, mogą sugerować uszkodzenie różnych narządów, dlatego otwierając jamę brzuszną podejrzewano przede wszystkim pęknięcie śledziony licząc się jednocześnie z uszkodzeniem innych narządów.
Objawy krwotoku wewnętrznego, stanowiące zasadniczy moment mobilizujący do interwencji operacyjnej, obserwowaliśmy w każdym z naszych przypadków. Nie stanowią one jednak objawów charakterystycznych tylko dla uszkodzenia śledziony, dlatego w urazach wielonarządo- wych i wielomiejscowych są wieloznaczne. Dolna granica poziomu hemoglobiny u naszych pacjentów wynosiła 46-59 proc., a hematokrytu 23-29 proc. Dolny poziom liczby erytrocytów wahał się w poszczegól-nych przypadkach od 2,46 min do 3,57 min.
Okres leczenia dzieci z pęknięciem śledziony oraz z obrażeniami wie- lomiejscowymi i wielonarządowymi wynosił od 12 do 92 dni (tab. 1). Wydłużał się on głównie z powodu uszkodzeń innych narządów, zwłaszcza takich, które wymagały wielotygodniowego leczenia. Okres leczenia zależał również od okresu przedoperacyjnej obserwacji dziecka.
Wszystkie dzieci z pęknięciem śledziony i uszkodzeniami innych narządów i okolic ciała wypisano w stanie dobrym do domu. Podczas badań kontrolnych nie stwierdzono następstw wypadku w postaci trwałego kalectwa, jak również późnych powikłań związanych z usunięciem śledziony.