CHOROBY OKRESU NOWORODKOWEGO
CHOROBY OKRESU NOWORODKOWEGO
Okres noworodkowy jest okresem szczególnie krytycznym dla dziecka. W związku z porodem i następnie koniecznością przystosowania się do środowiska pozamacicznego, przy niepełnej jeszcze sprawności różnych narządów i układów, noworodek narażony jest na wiele chorób i uszkodzeń. Dlatego też największą umieralność notuje się w pierwszym miesiącu życia, a zwłaszcza w pierwszym tygodniu życia dziecka. Okołoporodowe uszkodzenia mogą łatwo doprowadzić do ciężkich, nieodwracalnych skutków zaburzając trwale dalszy rozwój fizyczny i psychiczny dziecka. Czasem następstwa drobnych – niezauważalnych po porodzie – uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego ujawniają się dopiero po kilku latach trudnościami w^nauce szkolnej lub zaburzeniami zachowania się dziecka. Działanie czynników szkodliwych na płód może się zaznaczyć w każdym miesiącu życia, doprowadzając do obumarcia płodu bądź też do urodzenia się dziecka chorego. Działanie czynników szkodliwych w czasie ciąży najczęściej prowadzi do urodzenia dziecka z małą masą urodzeniową (poniżej 2500 gramów w przypadku porodów pojedynczych i poniżej 2200 gramów przy porodach mnogich). W większości takich przypadków mamy do czynienia z wcześniactwem (okres trwania ciąży od 28 do 37 tygodni, masa od 1001 do 2500 gramów). Niektóre dzieci z małą masą urodzeniową rodzą się jednak z ciąży donoszonej (trwa-jącej powyżej 37 tygodni ciąży), a ich mała masa jest wywołana zaburzeniami odżywiania wewnątrzmacicznego. Mówimy wówczas,
o noworodku dystroficznym. Obydwie wymienione grupy mają zmniejszone szanse przeżycia w porównaniu z noworodkami donoszonymi i urodzonymi z masą prawidłową. Wykazują też znacznie wyższą zachorowalność.
Czynniki chorobotwórcze mogą działać w okresie ciąży, w trakcie porodu i po porodzie. W czasie ciąży uszkodzenia płodu lub przedwczesne wystąpienie porodu mają związek przyczynowy z chorobami matki, wiekiem matki, warunkami społecznymi i bytowymi matki, z nieprawidłowościami rozwojowymi i chorobami samego płodu oraz z wielorakością i częstotliwością ciąż. W czasie porodu mogą wystąpić zaburzenia głównie z powodu choroby matki, nie- stosunku dróg rodnych matki i wielkości dziecka oraz w związku z brakiem fachowej pomocy lekarskiej. Po urodzeniu się dziecka przyczyną chorób są nadal często zaburzenia z okresu ciąży i porodu. Coraz większego znaczenia nabierają w tym czasie zakażenia nabyte już po urodzeniu dziecka.