Drobnoustroje
admin
Drobnoustroje
O sile chorobotwórczej drobnoustrojów decydują dwie ich właściwości: inwazyjność i toksyczność. Przez inwazyjność rozumiemy zdolność przenikania drobnoustrojów do tkanek i narządów makroorganizmu oraz rozmnażania się w nich. Na podstawie tej definicji możemy powiedzieć, że bardziej inwazyjne są te drobnoustroje, które łatwiej wnikają do organizmu, rozmnażają się i rozwijają. Te zaś, które nie wykazują tych właściwości, lub jedynie mają je w niewielkim stopniu, są ma-
ło inwazyjne. Na przykład dużą inwazyjnością odznacza się wąglik, małą zaś tężec. Drugą właściwością drobnoustrojów jest toksyczność. Określamy ją również mianem zjadliwości. Wiąże się ona ze zdolnością wytwarzania przez drobnoustroje chorobotwórcze toksyn, czyli jadów. Toksyczność związana jest więc z oddziaływaniem chemicznym na makroorganizm. Drobnoustroje wytwarzają dwojakiego rodzaju jady: egzotoksyny i endotoksyny.
Egzotoksyny są to jady wytwarzane za życia drobnoustrojów. Są one wydzielane przez nie na zewnątrz, tzn. do organizmu Ludzkiego zaatakowanego przez drobnoustroje. Egzotoksyny są bardzo silnymi jadami. Uszkadzają one tkanki ustrojowe oraz zaburzają bądź nawet paraliżują niektóre funkcje życiowe. Egzotoksyny mogą wykazywać powinowactwo do określonych tkanek. Mówimy wówczas o tropizmie. Przykładem tropizmu jest neurotropizm, czyli powinowactwo do układu nerwowego, dermotropizm – powinowactwo do skóry, pneumotropizm – do układu oddechowego itd. Do drobnoustrojów wydzielających najsilniejsze egzotoksyny należą pałeczki jadu kiełbasianego, maczugowce błonicy i pałeczki tężca.
Drugim rodzajem toksyn są endotoksyny. Wytwarzane są one po śmierci drobnoustroju, są jakby produktem jego rozpadu. Na działaniu endotoksyn opiera się między innymi działanie takich drobnoustrojów, jak pałeczki duru brzusznego i krztuśca.
