Obraz radiologiczny
Obraz radiologiczny
Obraz radiologiczny we wczesnym okresie wykazuje tylko nieznaczne zwężenie szpary stawowej i lekkie przewapnienie tkanki kostnej podchrzęstnej w miejscach największego nacisku. Dłuższe trwanie procesów zwyrodnieniowych i odczynów zapalnych może powodować zaostrzenie krawędzi powierzchni stawowych. W stawach narażonych na działanie dużego asymetrycznego nacisku i obciążenia dochodzi do większych zmian w tkance kostnej.
Po ścieńczeniu lub zwapnieniu chrząstka traci właściwości amortyzujące, toteż w miejscach największego nacisku beleczki kostne załamują się, pojawia się osteo- liza i tworzą się torbiele zwyrodnieniowe. Dookoła nich w miejscach nieco mniejszego nacisku zachodzą procesy wzmacniania struktury kości gąbczastej – zgrubienie beleczek i nawarstwienie tkanki kostnej zbitej. W ten sposób w sąsiedztwie torbieli zwyrodnieniowych występują odcinki zbitej, sklerotycznej, słabo ukrwionej tkanki kostnej. Na obwodzie, w miejscach gdzie nacisk jest zmniejszony lub go nie ma, stwierdza się strefę zwiększonego ukrwienia i odwapnienia w następstwie wyługowania soli wapnia. Przekrwiona jest również okolica okostnej na pograniczu chrząstki stawowej. To długotrwałe podrażnienie i przekrwienie powoduje odczyny okostnowe i narastanie wyrośli kostnych na krawędziach stawów. Zwężenie szpary stawowej świadczy o ścieńczeniu chrząstki lub jej zwapnieniu i skostnieniu.
Wyrośle kostne mogą odłamywać się, tworzyć narastające ciała wolne stawu lub dawać objawy urazowego uszkodzenia stawu. W późniejszym okresie ściany dużych torbieli w pobliżu stawów mogą ulegać złamaniu, powierzchnie stawowe zniekształcają się, a to dodatkowo ogranicza ruchy stawu.
Obnażenie unerwionej podchrzęstnej warstwy kości sprawia, że ruch stawu staje się bolesny. Odruch bólowy nasila przykurcze mięśni, dodatkowo ograniczające zakres ruchów, a jednocześnie tarcie nierównych powierzchni stawowych o siebie wywołuje wyczuwalny, a nawet słyszalny chrzęst. Zwiększenie czynności ruchowych w tym okresie: niezborne ruchy, skręcenie stawu, mogą spowodować wysiękowy odczyn stawu i nasilenie objawów zapalnych i bólowych.
Zmiany zwyrodnieniowe rzadko doprowadzają do zesztywnienia stawu, często natomiast stają się przyczyną narastających przykurczów, ograniczenia ruchów i zrostu włóknistego z bólami w czasie ruchów.
Badanie laboratoryjne krwi i moczu zwykle nie wykazuje większych odchyleń od składu prawidłowego.